Deze Gedragscode en de Raamovereenkomst zijn bedoeld om de collectieve belangen van houders van obligaties die al dan niet worden verhandeld op een gereglementeerde markt beter te beschermen en te behartigen. In Nederland geven tal van instellingen obligaties uit. Deze instellingen trekken geld aan van het publiek voor een breed scala aan financieringsdoelstellingen: versterking werkkapitaal, deelnemingen en overnames, concernfinanciering, vastgoedontwikkeling en/of andere investeringen.
Soms is er sprake van uitgifte van obligaties op grond van een prospectus dat is goedgekeurd door de Autoriteit Financiële Markten maar vaker vindt uitgifte van obligaties plaats zonder dat er sprake is van prospectusplicht[1].
Stichting Obligatiehoudersbelangen beoogt met de Raamovereenkomst tevens uniformiteit te creëren met betrekking tot de afspraken tussen obligaties uitgevende instellingen en de vertegenwoordigers van hun obligatiehouders. Deze Gedragscode vormt de basis en de Raamovereenkomst het kader van deze afspraken. De uitgevende instelling en de vertegenwoordiger kunnen deels van dit kader afwijken en keuzes maken ten aanzien van bepaalde in de Raamovereenkomst vermelde onderwerpen. De uitgevende instelling en de vertegenwoordiger leggen deze afwijkingen en keuzes vast in de bijlage bij de Raamovereenkomst. De Raamovereenkomst vormt onderdeel van het prospectus. Hierdoor ontstaat een flexibel systeem van afspraken.
Achtergrond
Deze Gedragscode en de Raamovereenkomst zijn voor een belangrijk deel gebaseerd op de Amerikaanse Trust Indenture Act of 1939[2]. Deze wet is destijds ingevoerd omdat de Securities and Exchange Commission[3], de toezichthouder op de Amerikaanse effectenmarkten, het nationale publieke belang en het belang van de beleggers in obligaties en soortgelijke schuldbewijzen geschaad achtte wanneer:
- een uitgevende instelling geen toezichthouder / vertegenwoordiger (“trustee”) aanstelt die de rechten van beleggers kan beschermen en afdwingen en de belangen van de beleggers kan beschermen;
- de trustee onvoldoende rechten en middelen heeft om de rechten van obligatiehouders te beschermen;
[1] Zie artikel 53 Vrijstellingsregeling Wft.
[2] 15 U.S.C. §§ 77aaa-77bbbb; vindplaats: http://uscode.house.gov. Zie m.n. section 302(a).
[3] Zie www.sec.gov
- de trustee onvoldoende middelen heeft in verhouding tot zijn verantwoordelijkheden dan wel een zodanige relatie heeft met of belang heeft in de uitgevende instelling en/of een syndicaatsdeelnemer (underwriter) dat er sprake is van een materieel tegenstrijdige relatie of belang;
- wanneer de uitgevende instelling niet verplicht is de trustee adequate en actuele financiële en andere relevante informatie te verstrekken of wanneer de verstrekking van deze informatie aan de beleggers wordt verhinderd omdat de namen en contactgegevens van de beleggers niet beschikbaar zijn voor de trustee en de beleggers;
- de afspraken tussen de uitgevende instelling en de trustee misleidende of bedrieglijke bepalingen bevatten of wanneer geen volledige openheid is gegeven met betrekking tot belangrijke onderdelen van deze afspraken; of
- de beleggers niet in staat zijn (geweest) om betrokken te zijn bij het opstellen van de afspraken tussen de uitgevende instelling en de trustee.
Overigens heeft ook in Nederland wetgeving bestaan met betrekking tot de rechten van obligatiehouders. In 1934 werd de Wet houdende voorschriften voor de vergadering van houders van schuldbrieven aan toonder van kracht[4]. Deze wet is in 1981 ingetrokken[5].
De Raamovereenkomst is dus eigenlijk een contractuele duplicatie van bepaalde wettelijke concepten.
Automatisch ratingmechanisme
De Raamovereenkomst is verder – naar het beste weten van Stichting Obligatiehoudersbelangen – de eerste overeenkomst ter wereld met een ingebouwd ratingmechanisme. Hiermee wordt de relatie tussen de uitgevende instelling en de vertegenwoordiger automatisch voorzien van een rating. De rating heeft ten doel (potentiële) beleggers een in een getal uitgedrukt beeld te geven van de mate waarin de collectieve belangen van de obligatiehouders door de vertegenwoordiger behartigd en beschermd (kunnen) worden. De Raamovereenkomst is zodanig opgesteld dat wanneer partijen geen wijzigingen aanbrengen de rating 100 is. Indien zij wijzigingen aanbrengen die bovengenoemde belangen in negatieve zin (zouden kunnen) beïnvloeden dan daalt de rating. Indien zij daarentegen wijzigingen aanbrengen die de belangen van Obligatiehouders in positieve zin (zouden kunnen) beïnvloeden dan stijgt de rating.
[4] Staatsblad 1934, 279.
[5] Enkele jaren geleden heeft het Ministerie van Justitie en Veiligheid gewerkt aan een wetsontwerp met betrekking tot de vertegenwoordiging van obligatiehouders maar de werkzaamheden zijn uiteindelijk stopgezet